MEPC 81 met de Belgische delegatie in de hoofdrol
Van 18 tot 22 maart zakten alle lidstaten van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) af naar Londen voor het MEPC81. Het is ondertussen de 81e keer dat de landen bijeenkomen voor het Marine Environment Protection Committee of kortweg het MEPC. Er werden grote stappen voorwaarts gezet door middel van richtlijnen voor plastic pellets en een actieplan rond maatregelen tegen broeikasgassen. De bijeenkomst in Londen heeft deze keer ook een extra Belgisch randje. Dat komt door de EU-voorzitterschapsrol die België heeft in de eerste helft van 2024 wat zich vertaalt in enkele bijkomende verantwoordelijkheden bij de IMO.
Plastic pellets
Een week lang onderhandelden afgevaardigden van verschillende IMO-landen over allerlei maritieme milieugerelateerde onderwerpen. Een belangrijk punt op de agenda waren plastic pellets. Plastic pellets worden gebruikt als grondstof voor de productie van kunststofproducten en kennen verschillende afmetingen en vormen (poeders, korrels, granulaten, vlokken…).
Het verlies van containers met pellets als gevolg van accidenten aan boord van schepen resulteert in een instante vervuiling met onomkeerbare gevolgen voor de biodiversiteit en ecosystemen van het mariene milieu en kustgebieden. Ook voor de lokale economieën zoals toerisme en visserij zijn er veel negatieve gevolgen als de plastic pellets in de zee belanden.
Om het risico te verminderen werd tijdens MEPC 81 met urgentie een circulaire met doelgerichte richtlijnen voor beschermende vervoers- en verpakkingsvoorschriften voor het maritiem transport van plastic pellets aangenomen. Alle stakeholders worden aangemaand deze richtlijnen toe te passen als een interimmaatregel tot wanneer de besprekingen over verplichte regelgeving voor het transport van plastic pellets rond zijn en in werking zullen treden.
Maatregelen broeikasgassen
De focus van deze MEPC lagvooral op de maatregelen om de broeikasgassen in de scheepvaart terug te dringen tot een netto nuluitstoot in 2050. De maatregelen moeten ervoor zorgen dat scheepvaart de doelstellingen behaald die op het vorige MEPC werden overeengekomen. Het einde van deze onderhandelingen wordt voorzien in oktober 2025. Tot die tijd zal er nog veel moeten worden samengezeten om compromissen te sluiten voor een akkoord.
Speciale rol voor België
Het Belgische EU-voorzitterschap brengt ook enkele verantwoordelijkheden mee tijdens IMO-vergaderingen. De voornaamste rol van de Belgische delegatie bestaat erin de andere EU-landen te coördineren. De belangrijkste taak is de zogenoemde coördinatiemeetings voorzitten waarin Europese posities worden overeengekomen. Als er tijdens de onderhandelingen nood is aan een ad hoc coördinatiemeeting, organiseert België die ook.
Daarnaast is België ook het eerste land dat aan bod komt tijdens de IMO-vergaderingen. Een merkbare tendens is dat de geopolitieke context belangrijker geworden is binnen de IMO-besprekingen. Dat komt door wat er speelt in de actualiteit zoals de oorlog in Oekraïne en de spanningen in de Rode Zee. Het is de taak van België om die politieke statements in naam van de EU uit te spreken.
